Wij zijn in een tijdsgewricht waar vele organisaties zich anders proberen in te richten. Waar ik van overtuigd ben, is dat we die nieuwe organisaties alleen zullen kunnen vormgeven als voldoende mensen met leiderscapaciteit opstaan die bovendien bereid zijn om naar hun eigen aandeel in wat goed gaat en niet durven te kijken. Want als we zo'n vernieuwde organisaties willen dan is er geen weg naast: we zullen ook onze overtuigingen, meningen en werkwijzen moeten wijzigen. Collectieve verandering grijpt immers in in vaak diepgewortelde persoonlijke overtuigingen. Dat is heel uitdagend: een organisatie kan immers alleen maar veranderen als voldoende mensen in die organisatie bereid zijn persoonlijk te veranderen.
Ik zie in organisaties minstens drie bogen die deze veranderingsweg uitdagend maken. De eerste gaat van onkwetsbaarheid naar kwetsbaarheid, de tweede is groei van de liefde voor macht naar overgave. Het derde gaat over de verandering van volgen en slachtoffer zijn naar verantwoordelijkheid nemen.
Kwetsbaar is sterk
1. Kwetsbaarheid is een basisvoorwaarde voor contact en vertrouwen, en voor creativiteit en wendbaarheid. Maar kwetsbaarheid is best moeilijk en hoe hoger ik in organisaties kom hoe minder kwetsbaar ik mensen zie, hoe hoger de positie hoe minder we ons laten zien zoals we echt zijn, hoe meer ons sterk houden, hoe meer we de angst om af te gaan en afgewezen te worden opspeelt.
Ik zie keer op keer in de directies en raden van bestuur die ik begeleid: als de leidinggevende of een sleutelpersoon zich durft te tonen zoals hij of zij is met z'n mooie en minder mooie kanten dan verhoogt dat het vertrouwen in haar of hem en versterkt de verbinding binnen de groep. Kwetsbaarheid is het fundament om inhoudelijke en samenwerkingsproblemen in volle vertrouwen bespreekbaar te maken onder elkaar en dan op te lossen. Kwetsbaar is sterk, authentiek trekt aan.
Autonomie geven
2. Als we die nieuwe organisaties willen laten werken, als we meer autonomie aan mensen willen geven dan is het nodig dat we op een andere manier kijken naar controle uitoefenen. Hoe fnuikend is het niet, als medewerker, wanneer je een initiatief hebt en je moet wachten op goedkeuring van een comité of bovenbaas omdat de procedure elk detail wil gecheckt hebben.
Ik zie wat het oplevert als leiders die ruimtegevende kant ontwikkelen. De dynamiek in de organisatie verandert. Goede mensen blijven in de plaats van weg te gaan. Ze ontplooien zich. Leiders die leren richting geven en ruimte bieden, zeggen me dan: 'Ik wist niet dat er zoveel creativiteit in mijn organisatie zat. Ik heb dat er altijd onder gehouden.'
Verantwoordelijkheid nemen
3. Naast verantwoordelijkheid geven, is het ook nodig meer verantwoordelijkheid te nemen: dat is een derde uitdaging. Hier gaat het over je niet meer verschuilen achter wat niet mogelijk is. Je niet meer slachtoffer maken.
'Ik kan niet verder omdat ze in die andere afdeling hun werk niet doen.'
Of: ' ik durf niet tegen mijn baas op want hij/zij is veel te dominant.'
Of: 'ik kan het niet helpen dat die leverancier niet tijdig was met zijn levering.'
Of: ‘mijn voorzitter zei niets tijdens de vergadering, dus heb ik ook maar gezwegen.'
In de plaats van te klagen, kan je steeds ook zelf het startpunt zijn van een creatief voorstel. In het woord verantwoordelijkheid zit centraal het woord 'antwoord'. Je hoeft niet te wachten op de ander.
Ik zie wat het oplevert in teams wanneer mensen elkaar durven aanspreken, wanneer mensen stoppen met slachtoffer zijn en zelf hun antwoord creëren. Wat een levendigheid komt er dan, hoeveel sneller raken problemen opgelost omdat elk met zijn voorstel en stukje antwoord komt. Ook al botst het af en toe, want je krijgt niet meteen je zin. ‘Ik heb veel meer invloed dan ik dacht’, hoor ik dan.
Organisaties groeien als mensen groeien. Lees praktische handvatten voor vernieuwing (hoe anders beslissen, anders vergaderen, anders rollen verdelen, anders communiceren, anders evalueren) in De Fluïde Organisatie, Een ideale mix van hiërarchie en zelfsturing
Interesse in een kennismakingsworkshop?
Filip Lowette +32 475 448719 flow@lowette.be
Comments