In verschillende wijsheidstradities, o.m. de joods-christelijke, wordt verwezen naar drie centra van intelligentie in het menselijk lichaam. Deze eeuwenoude manier van kijken helpt om anderen en jezelf te begrijpen.
De basisidee is heel eenvoudig: de drie centra van kennis en wijsheid zijn Hoofd, Hart en Buik/Handen (de laatste lijken verschillend maar dat wordt meteen duidelijk). Elk heeft zijn eigen aard van intelligentie. Ze zijn verschillend en hun ‘expertisegebieden’ overlappen elkaar niet. Het zijn ook eerder intuïtieve, energetische centra, en omdat we ze energiecentrale niet kunnen zien met onze ogen verwijzen we ernaar als waren ze delen van ons fysieke lichaam.
Het hoofd heeft als functie ‘denken’. Het is wat we normaal verwachten bij het woord verstand: logisch, rationeel, gebaseerd op feiten. Het is de plek van woorden, cijfers, en kaarten. Dit is waar we onderscheid maken tussen het ene en het andere. Waar we patronen en wetmatigheden. Het verstand vergelijkt en maakt rangschikkingen en hiërarchieën. Het hoofd bekijkt de wereld in concepten. Vele van die concepten verschijnen als tegengestelden (hoog en laag, juist en fout, nu en toen …) De mind (persoonlijkheid, ego …) houdt ervan om net de verschillen en tegenstellingen op te zoeken en te beklemtonen. Dat is natuurlijk en nuttig. Het is de eigen aard van de intelligentie van het hoofd. Neurologie heeft intussen getoond dat het hier vooral over de linker hersenhelft gaat. Het is die helft interpreteert, categoriseert, verhalen maakt.
Het hart is een heel andere intelligentie. Het kent de wereld doorheen liefde, verbinding, relatie en gevoel. Liefde wil dichter zijn bij waar ze van houdt, wil er in opgaan. Als je van iemand houdt, wil je bij hem of haar zijn. Als je van zingen houdt, wil je zingen. Als je van wiskunde houdt, wil je aan wiskunde doen. Het hart is niet bezig met goed of slecht, juist of fout. Het heeft lak aan regels of vormen. Het voelt eenvoudig de aantrekkingskracht van liefde, en beweegt in de richting van waar het van houdt. Er is een fluïde kwaliteit, vloeiend, zacht en fuzzyness in haar intelligentie. Dat is anders dan de scherpe, verschil makende helderheid die de hoofd-intelligentie brengt. Het hart waar ik hier naar verwijs, is niet de hartspier die bloed rondpompt maar het energetische orgaan dat hartcentrum of in het hindoeisme de hartchakra genoemd wordt. Het ligt ter hoogte van het centrum van je borst, bij je borstbeen.
De Buik of de Handen hebben een derde soort intelligentie. Het is de intelligentie van de fysieke, materiële wereld. De wereld van tijd en ruimte, van beweging en actie, van vormen. Sport, dans, gevechtskunst maar ook een fiets of auto besturen activeren de intelligentie van de buik en handen. Omdat je in elke van deze activiteiten je aandacht moet richten op waar jij en anderen zijn in de ruimte, hoe iedereen beweegt en wat de volgende beweging zal zijn. Gewoon een bal over en weer gooien activeert je buik- en handencentrum. Rechtstaan uit je stoel evenzeer. Het zijn momenten waarop je niet bedenkt wat je denkt of voelt; je doet gewoon of beter nog: het gebeurt. Handen is de stam van het woord handelen. Neurologie heeft intussen aangetoond dat er een directie verbinding is tussen buik en (vooral) rechter hersenhelft. De buik wordt daarom ook ons tweede brein genoemd.
Elk van deze drie centra is een eigen werkveld en ze leveren ons bijzondere vaardigheden. Elke vaardigheid werkt het best in haar eigen werkveld. Maar ze bakken er niets van in het werkveld van de ander. Als je door een drukke winkelstraat wandelt, helpt het je niet om de voetgangers te beginnen tellen en afstanden te meten als je wil vermijden tegen iemand aan te lopen. De andere voetgangers bewonderen en een crush van verliefdheid krijgen, helpt dan ook niet. En wanneer je je belastingbrief wil invullen, zal de controleur niet tevreden zijn met cijfers 'die juist aanvoelen'. Neen, dan moet je tellen tot de boekhouding klopt.
Voorkeuren
Wanneer we een van deze vaardigheden inzetten voor een taak waar ze niet voor geschikt is, dan kan het fout gaan. Dat doen we geregeld, omdat we voorkeuren hebben. Onze favoriete vaardigheid is die die we het meest gebruiken en die ons het meeste vertrouwen geeft. Daar hebben we jaren mee geoefend en daarom zijn we er sterk in. Dan hebben we een tweede voorkeur. Daar zijn we ook goed in, ook al is de nummer twee niet zo sterk ontwikkeld als de eerste. En dan is er een derde waar we het minst vaardig in zijn. We hebben er minder aanleg voor gehad, of het is ooit ontmoedigd, of je voelde je er al vroeg ongemakkelijk bij. In elk geval we hebben er weinig mee geoefend, weinig ervaring mee en dus zijn we er lang niet zo goed in.
Waarschijnlijk heb je bij het lezen van de vorige paragraaf al de reflex gehad: hoe zit dat bij mij? Welke zijn mijn favorieten? Hoofd, Hart of Buik/Handen? Welke van deze vertrouw je het meest en op welke reken je het meest? Gebruik je bij voorkeur je hoofd en bedenk je oplossingen voor wat het leven je voorschotelt? Of vertrouw je het meest je hart en probeer je al voelend een weg te banen door het leven? Of vertrouw je meer je buik en handen en kom jij al doend en actiegericht vooruit?
Stel jezelf dezelfde vragen over je tweede favoriet. Welke vertrouw je en zet je in om je nummer één te steunen? Is het een nabije of verre tweede? Hoeveel vaardigheid en ervaring heb je ontwikkeld in vergelijking met je eerste keuze? En hoe zit het met jouw derde? Veel mensen houden niet van hun derde. Ze zijn er onwennig mee of zelfs afkerig; ze gebruiken hem zo weinig mogelijk en hebben er dus weinig ervaring in opgebouwd. De derde is dan ondervoed of mogelijk verweesd. Hij is ondergesneeuwd: koel bewaard voor wanneer het leven er toch de zon op zal zetten en hij eindelijk kan ontdooien en beginnen groeien. Want het verlangen om vaardiger te worden in precies dat ondergesneeuwde gebied is er steeds.
Waar het fout kan gaan
Geen van deze voorkeuren is goed of fout; elk heeft haar plek, rol en juiste moment. Wanneer we een van deze vormen van intelligentie en vaardigheden inzetten voor een taak waar ze niet voor geschikt is, dan kan het fout gaan. Want wie te erg gehecht is aan één vaardigheid, zal ze willen inzetten voor elk probleem. Als je vooral goed kan hameren, zie je in alles wat je tegenkomt een spijker.
In teambegeleidingen gebruik ik dit beeld van hoofd-hart-handen wel eens. Het is een laagdrempelige opwarmer. Ik geef dan wat meer uitleg over praktische verschillen tussen denkers, voelers en doeners (en de klassieke spanningen die in teams hierdoor wel eens ontstaan). Voor mensen die al jaren samenwerken is dit geregeld een eyeopener om elkaars voorkeuren te bespreken en te zien waar het met elkaar wel eens fout gaat. Het levert meer begrip op en opent de weg naar de diepere laag waar we daarna met het team in duiken.
Kun je die ondergesneeuwde intelligentie nog ontwikkelen?
Heel zeker. Door ze te gaan inzetten, door ze te gebruiken. Wat in de natuur ondergesneeuwd is, wordt vrijgemaakt en ontdooid door warm zonlicht. En dat warme zonlicht heet in deze context: aandacht en durf. Je richt bewust je aandacht naar dat deel van je lichaam en je doet de dingen die helpen en nodig zijn om vaardigheid van dat centrum te vergroten of te ontwikkelen. Daarvoor is soms wel eens durf nodig, want het kan wel eens voelen of je weer in de eerste klas zit.
Je hoofd-centrum ontwikkel je door bewust aandacht te schenken aan hoofdactiviteit. Je oefent om over dingen na te denken, ze in categorieën te plaatsen, verschillen en patronen te ontdekken, trends te leren zien, te ordenen en zo voort. Je richt dus je aandacht op logica en redeneren, oorzaak en gevolg. Je maakt schema's, overzichten, kaarten, grafieken, plannen en planningen.
Je hart-centrum ontwikkel je door je aandacht te richten op je het centrum van je borststreek. Het is alsof je aandacht zakt en je vanuit die plek in je lichaam 'kijkt'. En je doet dingen die zich richten op liefde, verbinding, schoonheid, harmonie en dergelijke. Misschien is dat voor jou poëzie, of zingen, dansen, schilderen of beeldhouwen. Of muziek maken, verhalen schrijven. Creëren vanuit die plek in je lichaam: voelen en wat je voelt uitdrukken zonder tussenstation. Wie weet zal je merken dat denken verstomt en dat creëren gewoon gebeurt.
Je buik-centrum ontwikkel je door bewust vanuit je buik en bekken te bewegen. Alle activiteiten waarbij je door tijd en ruimte beweegt. Of dat nu verstoppertje spelen is met je (klein)kinderen, joggen, zwemmen, dansen, evenwichtsoefeningen, yoga, krijgskunst, motorrijden of vliegen. Wie kent het niet dat een of enkele uren lichaamsactiviteit je in een andere flow brengt, waar je druk bezette hoofd helemaal van opklaart. Of dat je baantjes trekt, en denken verstomt: zwemmen gebeurt.
Het belang van lichaamsbewustzijn Het zal je al opgevallen zijn dat de drie centra in het centrum van ons lichaam liggen. En dat de bovenstaande adviezen om je denk-, voel- en doe-vaardigheden te vergroten starten vanuit het lichaam. Je lichaamsbewustzijn is nodig om je ondergesneeuwde deel van intelligentie te ontwikkelen. En omgekeerd: je lichaamsbewustzijn zal stevig toenemen wanneer je deze drie centra meer evenwichtig ontwikkeld zijn en je hun de kwaliteiten bewuster kan inzetten. Dan komt het moment waarop je wakkerder wordt voor waar je bent in je lichaam. In het contact met jezelf, of met een ander of in een vergadering kun je dan snel zien dat je bijvoorbeeld te veel in je hoofd bent. Of weer in actie schiet terwijl je best even zou voelen hoe het met je is. Of je wél het hoofd erbij kan houden als je plots weer te emotioneel dreigt te worden. Zo word je een integraler mens, wakker wanneer de balans weer rechtgezet moet (en kan) worden.
Spreekt deze blog je aan voor je team en organisatie? Lees dan hier wat we voor je kunnen doen.
Of lees dit boekje: In team
Spreekt deze blog je persoonlijk aan? Dat heb ik iets voor je. Lees hier meer over Ontdek je Eigen Frequentie, een leergang op jouw maat waar je van binnenuit je lichaamsbewustzijn vergroot, de stekker tussen hoofd en hart leert kennen en anders leert bewegen in tijd en ruimte.
Interesse? Neem dan deel aan een komende info-avond.
Neem gerust contact met me op of meld je aan voor een vrijblijvende intake.
Welkom! Filip Lowette +32 475 448719 flow@lowette.be
Afbeelding: www.keerkring-schagen.nl
Comments